Jak długo trwają dobre czasy?

W lipcu stopa bezrobocia w naszym kraju spadła do najniższego poziomu od ćwierć wieku

 

Odległość pomiędzy 3-ma szczytami stopy bezrobocia z lipca 1994, lutego 2003 i lutego 2013 oraz pomiędzy dwoma dołkami stopy bezrobocia z lipca 1998 i października 2008 to średnio 9 lat i 7 miesięcy. Na tej podstawie następnego dołka tego parametru należałoby oczekiwać w okolicach maja 2018 roku. 

Cykliczny spadek tego parametru trwał do lipca przez 3 lat i 5 miesięcy. Podobny do obecnego (sierpień 2016) wiek dwie fazy spadkowego w poprzednich cyklach osiągały odpowiednio w styczniu 1998 i sierpniu 2006. Na razie ścieżka stopy bezrobocia trzyma się projekcji uzyskanej przez uśrednienie przebiegu spadku tego wskaźnika podczas dwu poprzednich cykli. Gdyby nadal tak się działo, to następny cykliczny dołek stopy bezrobocia wypadnie w okolicach października 2018 roku. 

 


 

Jeśli okres dobrej koniunktury w polskiej gospodarce – bo trwający spadek wysokości stopy bezrobocia sugeruje, że z koniunkturą gospodarczą nie jest aż tak źle – dotrwa do 2018 roku, to oznaczać to będzie, że Polska gospodarka rosnąć – bez recesji – będzie przez kolejne 26 lat. Innym krajem, który od 1992 roku nie zaznał recesji jest Australia.

 

 

Australijczycy już w ubiegłym roku ekscytowali się możliwością pobicia przez ich gospodarkę rekordu długości ożywienia gospodarczego ustanowionego w ostatnich dziesięcioleciach przez Holandię, która nie zaznała recesji w latach 1982-2008. 

 

 

Jest jasne, że gospodarka Australii ten okres prosperity zawdzięcza w dużej mierze popytowi generowanemu przez fenomenalny wzrost Chin w ostatnim ćwierćwieczu. Ewentualny kryzys gospodarczy w Chinach zapewne zatopiłby australijską “zielona wyspę”. Ja konsekwentnie trzymam się hipotezy, że ChRL podążą z pokoleniowym opóźnieniem ścieżką ZSRR. Historię obu krajów można synchronizować za pomocą dat powstania obu krajów (1922, 1949), dat “wielkiego głodu” wyznaczający momenty przejścia do forsownej industrializacji dokonywanej kosztem chłopstwa (1932-33, 1958-61) czy wyznaczających zachłyśnięcie się własną potęgą dat organizacji igrzysk olimpijskich (1980, 2008). Jak nie liczyć Chinageddon wypada w latach 2018-2019. 

Powyższe napisane zostało oczywiście na pół serio, ale rozpędzający się w Chinach wzrost cen nieruchomości, traktuję jako typową dla  schyłkowych okresów koniunktury ucieczkę systemu we wzrost zadłużenia gospodarstw domowych (via kredyty hipoteczne) podobną do tej, która nastąpiła w USA w latach 2003-2007 po krachu giełdowych z lat 2000-2002. 

Australijczycy powinni w takim scenariuszu mocno ucierpieć, ale jak uczy historia cen akcji australijskich przedsiębiorstw w okresie minionych 140 lat, tamtejszy kapitalizm i z tego szoku powinien się raczej prędzej niż później otrząsnąć. Z drugiej strony szkoda, że my do tej zabawy dołączyliśmy tak późno:

 


 

Jeśli nałożyć ścieżki dynamiki PKB w Polsce od 1992 i Holandii od 1982 roku, synchronizując obie serie danych w II kw. 1982 (kiedy Holandia wyszła z recesji notując dodatnie tempo wzrostu PKB r/r) i II kw. 1992 (kiedy z recesji wyszła Polska) to uzyskany obraz nie będzie zbyt optymistyczny. W tej analogii ujemna dynamika PKB pojawia się już w IV kw. przyszłego roku. 

 

Osobiście jestem większym optymistą, a ten optymizm opieram między innymi na relatywnie mało agresywnej w obecnym cyklu polityce FED (dziś po południu z przemówienia Janet Yellen w Jackson Hole dowiemy się o tej polityce nieco więcej). W obu poprzednich cyklach stopa bezrobocia w naszym kraju zaczynała rosnąć w 4 lat 4 miesiące – 4 lata 6 miesięcy po rozpoczęciu przez FED podnoszenia stóp procentowych. Tyle czasu zajmowało FED-owi w obu tych cyklach wyprodukowanie jakiegoś spektakularnego bankructwa (Rosji w sierpniu 1998 i Lehman Brothers we wrześniu 2008), który to kryzys finansowy uruchamiał falę wzrostu bezrobocia w Polsce (od sierpnia 1998 i od października 2008). Obecnie FED zaczął podnosić stopy w grudniu ub. r., co na podstawie doświadczeń poprzednich cykli pozwala mieć nadzieję, że negatywne skutki tej zmiany kierunku polityki pieniężnej ujawnią się na naszym rynku pracy dopiero w okolicach początku 2020 roku. 

 

 

Oczywiście stałoby się tak w optymistycznym scenariuszy, w którym obecne ożywienie gospodarcze w USA okaże się dłuższe niż powojenny rekord ustanowiony w latach 1991-2001. Wyrównanie rekordu lat 90-tych oznaczałoby początek nowej recesji w USA w 2019 roku. 

 

 

Podsumowując: w bazowym scenariusz “dobre czasy” powinny potrwać do 2018 roku, co daje przynajmniej kilkanaście miesięcy na dokończenie rozpoczętej w styczniu cyklicznej hossy na krajowym rynkach akcji (i innych EM). 

Dodaj komentarz