Podobnie jak 3 miesiące temu przyjrzyjmy się szczegółowym danym GUS na temat czynników wpływających na tempo wzrostu gospodarczego w naszym kraju w poprzednim kwartale.
Na 4,9 proc. roczną dynamikę PKB w IV kw. złożyły się +2,2 pkt. proc. spożycia gospodarstw domowych, +1,7 pkt. proc. inwestycji w środki trwałe brutto, +0,8 pkt. proc. spożycia publicznego, +0,2 pkt. proc. eksportu netto oraz zerowa zmiana poziomu zapasów.
Nadal zdecydowanie nad eksportem netto dominował popyt wewnętrzny czyli suma krajowej konsumpcji i inwestycji w środki trwałe brutto i w zapasy (+4,7 pkt. proc. vs. +0,2 pkt. proc.). Ta dysproporcja jednak nieco spadła w stosunku do poziomu z III kw. ub. r., chociaż nadal utrzymywała się na poziomie cyklicznych szczytów z 2014 roku, lat 2010-2011 oraz 2008 roku.
Jeśli chodzi o popyt krajowy, to nadal nad akumulacją brutto (sumą inwestycji w środki trwałe brutto i inwestycji w zapasy; +1,7 pkt. proc.) przewagę miało spożycie ogółem (konsumpcja gospodarstw domowych i konsumpcja publiczna; +3 pkt. proc.).
Spadł udział spożycia prywatnego (+2,2 pkt. proc.; najmniej od 2,5 roku), wzrósł natomiast udział spożycia publicznego (+0,8 pkt. proc.).
Zapewne z racji przedwyborczych pomysłów rządu w najbliższych kwartałach ta różnica będzie nadal maleć.
Do najwyższego poziomu od I kw. 2015 wzrosła przewaga wpływu inwestycji w środki trwałe brutto (+1,7 pkt. proc.) nad kontrybucją zmiany zapasów (0 pkt. proc.).
Z pomocą programiku PAST3 wrzućmy sobie minione 44 kwartały na wykres PCA (Principal Component Analysis, Analizy Głównych Składowych). 4 ostatnie kwartały zaznaczyłem kolorami (I kw. 2018 na żółto, II kw. 2018 na pomarańczowo, III kw. 2018 na czerwono i IV kw. 2018 na fioletowo).
Jak widać poprzedni kwartał nadal lokował się po prawej stronie wykresu (dominacja popytu krajowego nad eksportem netto), ale równocześnie przesuwa się w górę wykresu (dominacja inwestycji w środki trwałe nad inwestycjami we wzrost zapasów). Fioletowy punkt (IV kw. 2018) przesunął się mocno w stronę środka wykresu w stosunku do punktu czerwonego (III kw. 2018), więc można chyba powiedzieć, że wzrost gospodarczy uzyskał nieco bardziej zrównoważony charakter.
Obejrzyjmy sobie te dane dodatkowo na wykresie PCA uwzględniającym 3-cią i 4-tą główną składową.
Tu do lewej górnej ćwiartki trafiają kwartały, w których do wzrostu PKB kontrybuowały głównie eksport netto i akumulacja brutto, do prawej górnej ćwiartki kwartały, w których dominowało spożycie prywatne, a do prawej dolnej ćwiartki kwartały, w których głównym motorem wzrostu było spożycie publiczne. Jak widać 4 poprzednie kwartały były w prawej górnej ćwiartce (dominacja konsumpcji gospodarstw domowych), ale dwa ostatnie z nich znalazły się bardzo blisko środka wykresu, co ponownie można interpretować jako uzyskanie przez wzrost gospodarczy nieco bardziej zrównoważonego niż poprzednio charakteru.
Podsumowanie: w IV kw. nieco zmalało relatywne znaczenie konsumpcji prywatnej w stosunku do konsumpcji publicznej oraz wzrosło relatywnie znaczenie inwestycji w środki trwałe w stosunku do inwestycji w zapasy. Ogólnie wzrostu uzyskał nieco bardziej zrównoważony niż w poprzednim kwartale charakter, ale nadal nad eksportem netto silnie dominował popyt krajowy, nad akumulacją brutto – konsumpcja, nad konsumpcją publiczną – spożycie prywatne, a nad inwestycjami w zapasy – inwestycje w środki trwałe brutto.