Proponuję dziś przyjrzenie się przykładowi zastosowania jeden z moich metod niekonwencjonalnego podejścia do analizy technicznej, którymi się ostatnio zabawiam. Jako obiekt analizy wybrałem kurs akcji KGHM.
Ze względu na ograniczenia narzędzi, którymi się posługuję, będę pracował na danych miesięcznych. Pierwszym krokiem będzie standaryzacja danych, czyli wyrażenie kursu w kategoriach średnich i odchyleń standardowych. Celem tej standaryzacji jest polepszenie jakości porównań różnych okresów historii kursu, charakteryzujących się różnym poziomem zmienności. W przypadku kursu KGHM nie jest to jakiś wielki problem, bo na oko nie widać wielkich różnic pomiędzy zmiennością kursu 20 lat temu i obecnie, ale w innych przypadkach może to mieć znaczenie. Standaryzację zrobię dla interwałów równych 2, 4, 8, 16, 32, 64, 128 i 256 miesięcy (256 miesięcy to ponad 21 lat, czyli cały okres historii KGHM na GPW). Efekt poniżej.
Przykładowo w styczniu 2017 kurs KGHM był odchylony w górę od swojej 16-miesięcznej średniej o 3 odchylenia standardowe (beżowy kolor), a w październiku 2008 był odchylony w dół od swojej 32-miesięcznej średniej o ponad 3 odchylenia standardowe (jasnozielony).
Powyższy wykres jest oczywiście bardzo mało czytelny, więc do jego interpretacji zastosuję jeden z algorytmów klastryzacji (analizy skupień), dostępny w PAST3 czyli bardzo fajnym darmowym programie do analizy statystycznej, o którym pisałem kilka tygodni temu. Z drzewa podobieństwa uzyskanego po zastosowaniu klasycznego algorytmu klastryzacji (Multivariate->Clustering->Classical) wyciąłem fragment drzewa obejmujący sierpień 2018 i czerwoną ramką zaznaczyłem obszar największego podobieństwa do tego miesiąca.
Jak widać sytuacja kursu akcji KGHM była w sierpniu br. najbardziej podobna do tej z kwietnia i czerwca br. To nie jest wielka niespodzianka (przy analizie długoterminowego wykresu ostatni odczyt będzie zwykle najbardziej podobny do kilku poprzednich – sytuacja na rynku nie zmienia się zwykle aż tak gwałtownie w przeciągu kilku miesięcy), więc to nas nie będzie zbytnio interesowało. Ciekawszy jest fakt, że algorytm uznał, że – razem z marcem i majem 2018 – miesiącami w historii KGHM, które – w podanym sensie – wykazują największe podobieństwo do bieżącej sytuacji, były luty, marzec i kwiecień 2001.
Przyjrzyjmy się sytuacji na wykresie kursu KGHM w tym okresie.
Podobne? Trochę podobne oczywiście, bo zastosowana metoda służy właśnie do wyszukiwania podobieństwa różnych historycznych epizodów.
By zweryfikować sensowność uzyskanego wyniku zastosujmy tę samą procedurę do wykresu ceny miedzi z giełdy COMEX od 1959 roku. Poniżej mała gałąź uzyskanego drzewa podobieństwa, na której znalazł się sierpień 2018:
Czyli do sytuacji na rynku miedzi z sierpnia 2018 najbardziej podobna była sytuacja z lipca 2018 (niewielka niespodzianka), ale zaraz później pojawiają się 4 daty z odległej przeszłości: luty, marzec i maj 2001 (!) oraz czerwiec 1986. Zaznaczmy te miesiące na wykresie ceny miedzi:
Czyli zastosowana metoda wskazała okres luty-kwiecień 2001 jako najlepszą w okresie minionych 21 lat analogię do sierpniowej sytuacji na wykresie KGHM i równocześnie okres luty-marzec oraz maj 2001 jako najlepszą – obok czerwca 1986 – w okresie minionych 59 lat analogię do sierpniowej sytuacji na wykresie ceny miedzi na rynkach światowych. Przypadek? Nie sądzę.
Co ciekawe to nieco podobny wynik, do tego, który proponowałem – przy zastosowaniu mniej ekstrawaganckiej metodologii – w styczniu 2015 roku: “DAX i GSCI jak w 1985 i 1998 roku“.
Oba epizody z historii rynku miedzi podejrzewane o bycie podobnymi do obecnej sytuacji epizody nie są identyczne. W czerwcu 1986 miedź miała już tylko 2 miesiące do – nigdy później już nie przebitego w dół – minimum z sierpnia. W okresie luty-maj 2001 do – nigdy już później nie przebitego w dół – minimum ceny miedzi z listopada 2001 było jeszcze 6-9 miesięcy. W obu przypadkach można mówić jednak o teście poprzednich dołków bessy z czerwca 1982/grudnia 1984 oraz marca 1999. Gdyby poważnie potraktować tę analogię, to i obecnie można by oczekiwać podobnego testu poprzedniego minimum bessy na miedzi ze stycznia 2016 roku. Ten dołek znajduje się ciągle ponad 25 proc. poniżej obecnego poziomu kursu miedzi.
W październiku 2001 kurs akcji KGHM również przetestował swoje poprzednie minimum z października 1998. Jego obecnym odpowiednikiem jest dołek ze stycznia 2016 (52,29 zł). Później kurs wszedł w wieloletnią hossę, która podniosła jego kurs ponad 13-krotnie. Obecny cena akcji KGHM wynosi 85 zł.
W oby przypadkach po osiągnięciu dołka (sierpień 1986, listopad 2001) cena miedzi wchodzi w silną hossę, która doprowadza ją na nowe historyczne szczyty. W jednym przypadku hossa jest krótka (2 lata i 4 miesiące do grudnia 1988), w drugim długa (4,5 roku do maja 2006).
Uzyskane wyniki są moim zdaniem interesujące, chociaż oczywiście tego typu analogie – choćby nawet nie wiem jak kuszące – mogą się w każdej chwili załamać pod wpływem jakiegoś odpowiednio silnego czynnika o fundamentalnej naturze.
Co jakiś czas będę w tym miejscu wrzucał wyniki podobnych zabaw dla kursów innych akcji spółek czy innych instrumentów finansowych notowanych na światowych rynkach.
Podsumowując: przedstawione niekonwencjonalne podejście do analizy kursu akcji KGHM i ceny miedzi wskazało okres luty-kwiecień (dla KGHM) oraz okresy luty-marzec/maj 2001 i czerwiec 1986 (dla ceny miedzi) jako najbardziej – z punktu widzenia przyjętej metodologii – podobne do sytuacji z sierpnia br. Gdyby tę analogię potraktować poważnie, to można by wysnuć wniosek, że w ciągu najbliższego 1-8 miesięcy cena miedzi przetestuje swój dołek z początku 2016 roku, podobnie uczyni kurs KGHM, a później oba instrumentu wejdą w kilkuletnią hossę, która wyniesie ich ceny na nowe rekordy. Oczywiście z tego, że ostatnie zachowaniu KGHM/miedzi było podobne do jakichś epizodów z przeszłości, nie wynika, że przyszłość również musi być podobna. Być może jednak warto uwzględnić uzyskane powyżej rezultaty w swoich kalkulacjach.